Herbert należał do tych pisarzy, którzy zachowywali wytworzone podczas twórczego życia materiały: rękopiśmienne i maszynopisowe wersje publikowanych utworów, materiały warsztatowe, listy, fotografie, a także notatniki, szkicowniki, otrzymane dyplomy i wyróżnienia, dokumenty osobiste, wycinki prasowe. Poeta był świadom swojej pozycji w literaturze polskiej i światowej, jak również ważności materiałów, które pozostawiał dla badaczy jego biografii i twórczości. W liście do Aleksandra Schenkera z grudnia 1990 r. pisał, że dają one „dość dokładny wgląd w życie zmagającego się z losem literata z tzw. Wschodniej Europy”. Ten cytat to najlepsze skrótowe określenie tego, czym jest Archiwum Zbigniewa Herberta. Znajdujemy w nim nie tylko drobno zapisane kajety, z którymi się nie rozstawał i w których szybko zapisywał pomysły utworów poetyckich, a często i całe wiersze, nie tylko rękopisy i maszynopisy świadczące o długim czasie powstawania dzieła literackiego, ale również wiele materiałów do jego skomplikowanej biografii, a także wiele dokumentów, będących świetnym materiałem źródłowym do historii literatury polskiej po II wojnie światowej.
Dokładny opis Archiwum Zbigniewa Herberta zawarty jest w opublikowanym w grudniu 2008 r. Inwentarzu, który dostępny jest na stronie Cyfrowej Biblioteki Narodowej Polona.